Gęsia stopka
Zapalenie gęsiej stopki jest to stan zapalny przyczepu mięśni: krawieckiego, smukłego i półścięgnistego, znajdującego się po przednio – przyśrodkowej części kolana, poniżej i przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej. Przyczep utworzony jest z łącznotkankowej taśmy ścięgnistej, która wyglądem przypomina błonę znajdującą się między palcami gęsi. Podstawową funkcją mięśni tworzących gęsią stopkę jest zginanie stawu kolanowego, rotacja wewnętrzna podudzia oraz dynamiczna stabilizacja przyśrodkowego przedziału kolana.Reklama
Przyczyny zapalenia
Zapalenie gęsiej stopki dotyczy przede wszystkim sportowców, w szczególności biegaczy długodystansowych. Najczęstszą przyczyną urazu są błędy treningowe: zbyt duże obciążenia, brak rozgrzewki, nieodpowiednia technika ćwiczeń, źle dobrane obuwie. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania kontuzji są wszelkie odchylenia anatomiczne i biomechaniczne w tym: nadmierna pronacja stopy, koślawość kolan, niestabilność kolan, nadaktywność mięśni tworzących gęsią stopkę, wcześniej przebyte urazy stawu kolanowego. Problem zapalenia gęsiej stopki nie dotyczy tylko i wyłącznie osób uprawiających sport. Możliwość wystąpienia urazu zwiększa się u osób zmagających się z chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak: reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca, a także u osób otyłych.
Objawy zapalenia gęsiej stopki
Do objawów zapalenia ścięgien mięśni gęsiej stopki możemy zaliczyć:
- Ból o umiarkowanym nasileniu, odczuwany poniżej stawu kolanowego, po stronie przyśrodkowej.
- Dyskomfort zwiększający się w godzinach porannych
- Ból nasilający się podczas wchodzenia i schodzenia po schodach, podczas aktywności fizycznej
- Miejscowy obrzęk
- Wzmożona aktywność mięśni gęsiej stopki
- Ograniczenie funkcji kończyny
- Utrudniona aktywność fizyczna
Reklama
Rozpoznanie
Zapalenie gęsiej stopki rozpoznaje się na podstawie: odpowiednio przeprowadzonego wywiadu, badania palpacyjnego, testów funkcjonalnych mięśni stawu kolanowego. Dodatkowymi badaniami stosowanymi w celu potwierdzenia diagnozy są: rezonans magnetyczny oraz USG. Zapalenie gęsiej stopki może być mylone z innymi dolegliwościami przyśrodkowej części kolana. Należy różnicować zapalenie z uszkodzeniem więzadła pobocznego piszczelowego, urazem łąkotki przyśrodkowej czy zmianami zwyrodnieniowymi stawu kolanowego.
Zapalenie Gęsiej Stopki leczenie
Jako, że zapalenie ścięgien mięśni gęsiej stopki najczęściej ma charakter przeciążeniowy, leczenie powinno składać się z dwóch etapów. Pierwszy z nich powinien obejmować działania przeciwbólowe, przeciwzapalne i w razie obrzęku również przeciwobrzękowe. W tym celu stosuje się modyfikację obciążeń treningowych bądź w ogóle się jej zaprzestaje. W złagodzeniu bólu nieodzowne mogą się okazać niesteroidowe leki przeciwzapalne. Chorobowo zmienione miejsce można posmarować maścią o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Oprócz ograniczenia aktywności fizycznej oraz farmakoterapii istotne są zabiegi z szeroko rozumianej fizjoterapii. Najważniejszym elementem w początkowej fazie urazu jest chłodzenie uszkodzonej okolicy. W warunkach domowych stosuje się miejscowe okłady z lodu. Istotne jest również odciążenie kontuzjowanego kolana przy użyciu bandaża czy opaski elastycznej. Podczas snu umieszcza się poduszkę między udami celem odciążenia napiętych struktur. Pierwszy etap leczenia powinien obejmować także zabiegi z zakresu fizykoterapii, które będą przyspieszały regeneracje tkanek. Stosuje się pole magnetyczne, laser oraz ultradźwięki. Kiedy stan zapalny zostanie opanowany wdraża się ćwiczenia rozciągające i rozluźniające napięte mięśnie oraz masaż i inne techniki tkanek miękkich mające na celu redukcję wzmożonego napięcia i poprawę ukrwienia, a także odżywienia uszkodzonych struktur. W celu zabezpieczenia urazu, poprawy stabilizacji oraz usprawnienia procesu regeneracji, można zastosować plastrowanie dynamiczne, inaczej kinesiotaping. W przypadku utrzymywania się dolegliwości bólowych przez dłuższy czas lekarz może zlecić ostrzyknięcie chorego miejsca glikokortykosteroidami. Drugi etap leczenia powinien obejmować analizę możliwych przyczyn wpływających na przeciążenie gęsiej stopki. Należy zacząć od eliminacji błędów treningowych takich jak: zła technika wykonywania ćwiczeń, zbyt duże obciążenia treningowe, źle dobrane obuwie. Warto popracować z fizjoterapeuta bądź trenerem nad odpowiednimi nawykami ruchowymi i poprawą biomechaniki ruchu. Do tego należy włączyć ćwiczenia wzmacniające słabsze struktury układu kostno – mięśniowego oraz ćwiczenia stabilizacji na nierównym podłożu. U małego odsetka osób, u których leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, stosuje się leczenie operacyjne mające na celu odbarczenie uszkodzonych struktur.
Reklama
Gęsia stopka ćwiczenia
W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia zapalenia ścięgien mięśni gęsiej stopki można stosować działania profilaktyczne. Zaliczamy do nich:
- Odpowiednią rozgrzewkę przed treningiem
- Streching mięśni – najlepiej, jako osobną jednostkę treningową
- Ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni
- Ćwiczenia stabilizacji i czucia głębokiego
- Odpowiednią technikę wykonywanie ćwiczeń
- Właściwie dobrane obuwie
- Zdrowe odżywianie i odpowiednia ilość snu
- Zabiegi odnawiające: basen, sauna, masaż
Reklama
Podsumowanie
Gęsia stopka jest miejscem przyczepu trzech mięśni: krawieckiego, smukłego i półścięgnistego. Do zapalenia tego miejsca dochodzi najczęściej u sportowców (w szczególności biegaczy), na skutek zbyt dużych obciążeń treningowych ( przeciążenia mięśni). Do zapaleń może dochodzić również z powodu schorzeń układu kostno – mięśniowego oraz chorób ogólnoustrojowych. Podstawowymi objawem stanu zapalnego gęsiej stopki jest umiarkowany ból poniżej kolana po stronie wewnętrznej nasilający się podczas wysiłku fizycznego. W procesie leczenia stosuje się ograniczenie aktywności fizycznej, odciążenie uszkodzonej struktury, niesterydowe leki przeciwzapalne oraz fizjoterapię w tym zabiegi z zakresu fizykoterapii. W przypadkach niereagujących na wyżej wymienione leczenie, rozważa się zabieg operacyjny.
Autor:
Radosław Biały
magister fizjoterapii
