Densytometria kostna

Opis zabiegu

Densytometria kostna to badanie, które pozwala na oszacowanie gęstości i mineralizacji naszych kości. Opiera się na wykorzystaniu takich technik jak ultrasonografia, tomografia komputerowa i podwójna wiązka promieniowania rentgenowskiego. Badanie jest nieszkodliwe i nieinwazyjne, trwa około 15 minut. Jest szczególnie istotne w ocenie ryzyka rozwoju osteoporozy (aby oszacować ryzyko złamania) czy też w określaniu stopnia zaniku kości.
W przypadku leczenia farmakologicznego, densytomteria może pomóc monitorować jego skutki. Najczęściej jednak przeprowadzana jest w celu wykrycia osteoporozy. To bardzo poważna choroba, która dotyka przede wszystkim kobiety w wieku pomenopauzalnym. Nie bez powodu nazywa się ją „zrzeszotniem kości” – ich budowa ulega osłabieniu a struktura zaburzeniu, co często prowadzi do patologicznych złamań powstających w przebiegu wykonywania codziennych czynności, takich jak np. schylanie się czy schodzenie po schodach. Zazwyczaj w badaniu densytometrycznym ocenia się kondycję szyjki kości udowej, odcinka lędźwiowego i krzyżowego kręgosłupa, kości nadgarstka i przedramienia, ponieważ one najlepiej odzwierciedlają stan kośćca.

Wyniki badania podawane są w tzw. skali T-score – określającej stosunek gęstości mineralnej kości pacjenta do średniej gęstości kości młodego człowieka. Jej interpretacja znajduje się w poniższej tabeli:

Wskaźnik T-score	Gęstość kości [mg/cm2]	Diagnoza
Powyżej -1	> 833	Kość zdrowa
Pomiędzy -1 a -2,5	833 – 648	Obniżenie mineralizacji kości
Poniżej -2,5	< 648	Osteoporoza

Innym, rzadziej stosowanym wskaźnikiem jest skala Z-score, opierająca się na następującym wzorze:

Z-score = (BMD pacjenta - średnie BMD) / (odchylenie standardowe)

gdzie BMD to mineralna gęstość kości, a odchylenie standardowe dotyczy populacji osób tej samej płci i będącej w tym samym wieku co osoba badana.

Wskazania

Wskazania do wykonania densytomterii kości są następujące:

- złamania kości,

- osoby po 55 roku życia,

- osoby u których w rodzinie występowały choroby układu kostnego ( takie jak osteoporoza, krzywica),

- monitorowanie uprzednio wykrytej osteoporozy,

- ograniczenie podaży wapnia wynikające z przyczyn zdrowotnych (np. nietolerancja laktozy),

- brak aktywności fizycznej lub długie unieruchomienie (np. po inwazyjnych zabiegach),

- zaburzenia układu hormonalnego (np. nadczynność tarczycy lub przytarczyc),

- reumatoidalne zapalenie stawów,

- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,

- choroby nerek,

- osoby przyjmujące leki powodujące utratę masy kostnej,

- osoby u których występują częste złamania kości.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania do wykonania densytometrii kości:

- ciąża,

- endoprotezy lub elementy metalowe w obszarze poddawanemu badaniu.

Przygotowanie do badania

W przypadku densytometrii kości nie jest wskazane szczególne przygotowywanie pacjenta do zabiegu. Warto jednak założyć ubranie które umożliwi łatwe odkrycie badanego miejsca.

Przebieg badania

Badanie jest krótkie (maksymalnie 15 minut; są natomiast aparaty, które przeprowadzają densytomentrię kości tylko w 30 sekund), bezbolesne, wykonywane w pozycji leżącej. Osoba badana musi odsłonić miejsce, które zostanie poddane diagnostyce. Po jego wykonaniu pacjent od razu może udać się do domu.

Autor:
Agnieszka Wiśniewska
mgr diagnostyki laboratoryjnej