Artroskopia stawu kolanowego

Artroskopia diagnostyczna stawu kolanowego (diagnostic knee arthroscopy )- zabieg polegający na wprowadzeniu do wnętrza stawu miniaturowej kamery wraz z źródłem światła (artroskopu). Dodatkowo wprowadzane są zminiaturyzowane narzędzia umożliwiające dokładną ocenę struktur wewnątrzstawowych, a przypadku ujawnienia możliwej do leczania patologii, zabiegowe ich leczenie (artrosopia terapeutyczna).Zastosowaniu specjalistycznych narzędzi otwiera dla tej metody szeroki wachlarz możliwości leczniczych - jest to tematem innych artykułów. Artroskopia stawu kolanowego jest często wykonywanym zabiegiem, wśród wszystkich stawów kolano jest najczęściej poddawane tego typu operacji.

Wskazania do artroskopii stawu kolanowego

• Dalsza diagnostyka po wyczerpaniu metod nieinwazyjnych
• Konieczna biopsja, czyli pobranie fragmentów tkanek budujących staw do badania histopatologicznego.

Przeciwwskazania do artroskopii

• Zakażenie tkanek otaczających staw.
• Znaczne deformacja na przykład z powodu zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej stawu

Przygotowanie do zabiegu

Kwalifikacji do zabiegu dokonuje lekarz ortopeda po zbadaniu pacjenta. Artroskopię przeważnie poprzedzają badania obrazowe. Najczęściej inwazyjna artroskopia poprzedzana jest badaniem rezonansu magnetycznego umożliwiającym dokładną ocenę stawu. Czasami lekarze uznają zdjęcie RTG stawu za wystarczające. Niekiedy konieczne są dodatkowe konsultacje, badania lub modyfikacja leczenia chorób przewlekłych. 

Pacjent bezpośrednio po zabiegu artroskopii nie powinien samodzielnie prowadzić samochodu, należy zapewnić sobie pomoc osoby trzeciej w dotarciu do domu. Warto przed operacją zaopatrzyć się kulę łokciową, dla pacjentów starszych lub o obniżonej sprawności pomocny może się okazać chodzik.

Zabieg artroskopii stawu kolanowego

Większość tego typu zabiegów wykonuje się w trybie chirurgii dnia jednego. Pacjent rano zgłasza się do szpitala ( koniecznie na czczo), wykonuje się operację i po kilku godzinach może wracać do domu. W przypadku pacjentów obciążonych chorobami przewlekłymi lub po znieczuleniu ogólnym nieraz wskazane jest spędzenie nocy w szpitalu. W przypadku artroskopii diagnostycznej stawu kolanowego możliwe jest zastosowanie różnego rodzaju znieczulenia, poczynając od miejscowego ostrzyknięcia środkiem znieczulającym tkanek otaczających staw, poprzez znieczulenie regionalne ( zastrzyk w lędźwiowy odcinek kręgosłupa), aż do znieczulenia ogólnego ( pacjent zasypia na czas zabiegu).Zabieg rozpoczyna przygotowanie pola operacyjnego polegające na kilkukrotnym umyciu skóry środkiem dezynfekującym oraz obłożeniu ciała pacjenta sterylnymi serwetami. Chirurg wykonuje nacięcia skóry o długości około jednego centymetra po przyśrodkowej i bocznej stronie kolana. Przez wykonane w ten sposób otwory wprowadza się narzędzia, pierwszym etapem zabiegu jest płukanie jamy stawowej za pomocą specjalnego płynu. Umożliwia to zespołowi operacyjnemu dokładną ocenę tkanek. W celu uwidocznienia struktur stawu w trakcie zabiegu zespół operacyjny porusza kończyną ustawiając ją w różnych dogodnych do badania pozycjach. Ocenia się obecność ciał obcych, stan chrząstki, łąkotek , błony maziowej i więzadeł. Zabieg kończy wyjęcie narzędzi z jamy stawowej oraz zaopatrzenie powłok ( zszycie skóry lub zlepienie jej przy użyciu specjalnych plastrów). Całość zabiegu trwa około pół godziny.

Reklama

Powikłania po zabiegu

• Zakażenie
• Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
• Krwiak w jamie stawu
• Uszkodzenia struktur budujących staw, najczęściej chrząstki możliwe także więzadeł i łąkotek.
• Uszkodzenie naczyń krwionośnych
• Uszkodzenie nerwów ( typowo związane z dostępem do jamy stawowej są uszkodzenia nerwu udowo-goleniowego i nerwu strzałkowego wspólnego)
• Zmniejszenie zakresu ruchu w stawie w najgorszym przypadku możliwe całkowite usztywnienie kolana
• Artrofibroza ( poważne powikłanie, może doprowadzić do zniesienia ruchomości stawu)
• Przetrwały zespół bólowy
• Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych
• Obrzęk sąsiadujących tkanek związany z przenikaniem płynu używanego do wypełnienia jamy stawu
• Powikłania znieczulenia

Przebieg pozabiegowy

Artroskopia diagnostyczna jest zabiegiem wiążącym się z niewielkim uszkodzeniem tkanek, dlatego powrót do formy sprzed operacji z reguły nie zajmuje dużo czasu. W dniu artroskopii najlepiej unikać obciążania kończyny, przydatna będzie kula łokciowa lub zwykła laska. Warto porozmawiać z lekarzem na temat sposobu pielęgnacji rany. Należy unikać zmoczenia opatrunku, dbać o jego jałowość przy zmianie. Szwy usuwa się po około 7 dniach. W przypadku pojawienia się wysięku, gorączki, zaczerwienienia lub zaostrzenia dolegliwości należy skontaktować się z lekarzem. W przypadku pojawienia się obrzęku ulgę może przynieść układanie kończyny wyżej niż biodra ( siedzenie z wysokim podnóżkiem, układanie nogi na poduszce) oraz zimne okłady. Powrót do pracy możliwy jest zwykle po dwóch, trzech dniach od zabiegu. Wyjątek stanowi praca fizyczna wymagającej długotrwałego stania lub przemierzania pieszo znacznych odległości, w tej sytuacji przerwa w działalności zawodowej powinien potrwać dłużej ( około siedmiu dni). Powrót do znacznych obciążeń powinien odbywać się w sposób stopniowy, w początkowym okresie po operacji należy unikać zajęć w czasie których kolano narażone jest na przeciążenia.

Ze względu na duże możliwości artroskopii należy indywidualnie omówić ze swoim lekarzem sposób postępowania po operacji. Powyższe informacje mogą być nieadekwatne w przypadku niektórych chorych, zwłaszcza dla pacjentów po terapeutycznych artroskopiach z rekonstrukcją struktur wewnątrzstawowych.