Laska inwalidzka, balkonik rehabilitacyjny – jak wybrać oraz techniki poruszania się

Balkoniki, nazywane również chodzikami rehabilitacyjnymi, stanowią formę wsparcia dla osób starszych oraz niepełnosprawnych. Ze względu na swoją lekką ale jednocześnie stabilną konstrukcję umożliwiają samodzielne i bezpiecznie poruszanie się. Ogromny wybór na rynku medycznym sprawia, iż dopasowanie balkoników do indywidualnych potrzeb nie stanowi żadnego problemu.

Wszelkiego rodzaju pomoce ortopedyczne, jak chodziki, laski inwalidzkie czy kule mają na celu poprawę komfortu i bezpieczeństwa, a także umożliwiają bycie samodzielnym. Korzystanie z zaopatrzenia ortopedycznego umożliwia przemieszczanie się, zmiany pozycji, a przede wszystkim aktywizuje aparat ruchu, co jest niezwykle istotnym aspektem.

Rodzaje balkoników rehabilitacyjnych i ich dobór w zależności od schorzenia

Balkoniki stanowią konstrukcje mające za zadanie wspomagać proces chodzenia u osób starszych, ale także u tych młodszych (rozpoczynających pionizację i lokomocję po zabiegach). Stanowią one ogromne wsparcie w lokomocji, ze względu na możliwość samodzielnego poruszania się i jednoczesnego wzmacniania osłabionych kończyn oraz poprawy bezpieczeństwa, ze względu na lepszą stabilność.

Jeszcze do niedawna spotkać się można było z twierdzeniem, że z balkoników nie mogą korzystać osoby o osłabionej sile mięśniowej kończyn górnych. Nic bardziej mylnego, na rynku dostępne są chodziki przystosowane do różnorodnych zaburzeń aparatu ruchu oraz równowagi.

1. Balkonik sztywny nazywany również statycznym, charakteryzuje się bardzo dużą stabilnością. Ze względu na fakt posiadania dodatkowych „czterech nóg” zmniejsza on ryzyko upadku praktycznie do zera.

Balkonik sztywny zalecany jest przede wszystkim dla osób z zaburzeniami równowagi, ale dość dużą siłą mięśniową, która jest niezbędna przy poruszaniu się i przestawianiu chodzika przy każdym kroku. Sprzęt sprawdza się w rehabilitacji ukierunkowanej na odbudowę prawidłowej siły mięśniowej.

2. Balkonik kroczący jest bardziej ruchomą wersją balkoniku sztywnego. Taki rodzaj chodzika umożliwia poruszanie się w sposób bardziej płynny i jednocześnie umożliwia lokomocję osobom o słabszej sile kończyn górnych (nie trzeba całkowicie przestawiać balkoniku jak w przypadku balkoniku sztywnego).

3. Balkonik na kółkach charakteryzuje się łatwością w poruszaniu ze względu na fakt, iż nie trzeba go przestawiać , ale wymaga on równowagi i koordynacji ze strony użytkującego. Obecność kółek sprawia, że chód jest płynny i „lekki”, ale jednocześnie ryzyko upadku jest dość wysokie. Dlatego aby bezpiecznie korzystać z takiego zaopatrzenia trzeba mieć odpowiednią siłę mięśniową oraz równowagę.

Balkoniki na kółkach zalecane są dla osób starszych chcących pozostać aktywnymi, tego typu wsparcie ortopedyczne świetnie sprawdza się w terenie, dając wsparcie i poczucie bezpieczeństwa.

Na rynku dostępne są zarówno modele z dwoma jak i czteroma kółkami.

Zasady indywidualnego dopasowania balkoników rehabilitacyjnych

Podczas doboru balkoników rehabilitacyjnych warto zwrócić uwagę przede wszystkim na wysokość oraz możliwość jej regulacji, a także materiał z którego został wykonany.

1. Dobór wysokości ma wpływ na zachowanie prawidłowej postawy ciała podczas poruszania się – przyjmuje się, że prawidłowe ustawienie to takie kiedy uchwyty znajdują się na wysokości bioder. Osoby z zaburzeniami równowagi częściej korzystają z chodzików wysokich (stelaż obejmuje ciało aż do wysokości pach), które w przypadku utraty równowagi zabezpieczają przed upadkiem.

Źle dobrana wysokość przyczynia się do nadmiernego obciążania kończyn górnych, a także poruszania się na zgiętych kończynach dolnych lub na palcach.

2. Zdecydowana większość balkoników wykonana jest aluminium, co sprawia iż są lekkie i łatwe do przenoszenia dla starszych osób. W zależności od indywidualnego stanu pacjenta warto dobrać balkonik lżejszy (dla osób słabszych, ale z brakiem zaburzeń równowagi) lub trochę cięższe (dla osób silniejszych, ale z zaburzeniami równowagi).

Reklama

Poruszanie się z wykorzystaniem balkoników rehabilitacyjnych

Poruszanie się z wykorzystaniem balkoniku rehabilitacyjnego powinno odbywać się w sposób jak najbardziej prawidłowy, tzn. z zachowaniem faz chodu oraz prawidłowej postawy ciała. Do spełnienia tych warunków konieczne jest indywidualne dobranie chodzika do pacjenta. W trakcie poruszania się należy pamiętać o kilku istotnych rzeczach:

• nie należy pochylać się do przodu (wyprostowana postawa ciała)
• należy równomiernie obciążać kończyny dolne
• należy unosić kończyny dolne wymuszając zgięcie w obrębie stawów biodrowych i kolanowych (zachowanie prawidłowego wzorca chodu)

Laska inwalidzka

Myśląc o lasce inwalidzkiej, mamy przed oczami starszego pana z drewnianą laską w ręce. Jednak wypadki i choroby dotykają coraz młodszych ludzi, którzy również potrzebują wsparcia w lokomocji. Stereotyp starszego pana z laską nie wziął się jednak z niczego, w przeszłości laski służyły nie tylko jako pomoc przy schorzeniach kończyn dolnych, ale także używano ich w celu podkreślenia rangi swojej osoby. Obecnie laski inwalidzkie użytkowane są przede wszystkim w celu poprawy lokomocji dzięki zapewnieniu dodatkowej stabilizacji.

Reklama

Indywidualne dopasowanie laski inwalidzkiej

Jak prawidłowo dobrać laskę inwalidzką? Mimo, iż laska wydaje się prostym przyrządem, który nie powinien przysparzać żadnych problemów podczas poruszania się, zdarza się, że podczas jej użytkowania popełniane są błędy. Błędy, które w istotnym sposób zaburzać mogą wzorzec chodu, a także prowadzić do nasilania dolegliwości bólowych. Przy wyborze laski inwalidzkiej warto zwrócić uwagę na następujące elementy:

• uchwyt – ergonomicznie wyprofilowany uchwyt pozwala na odciążenie stawów śródręcza i palców, poprzez równomierne rozłożenie obciążenia
• wysokość – indywidualny dobór wysokości laski pozwala na utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, co jest niezwykle istotne. Aby prawidłowo dopasować wysokość należy stanąć prosto i luźno opuścić ramiona, wówczas uchwyt laski powinien znaleźć się na wysokości bruzdy nadgarstka. Trzymając dłoń na uchwycie staw łokciowy powinien być utrzymywany w lekkim zgięciu, około 15-20 stopni.

Reklama

Typy lasek inwalidzkich

Mimo, iż na pierwszy rzut oka nie widać istotnych różnic pomiędzy laskami, warto zagłębić się w bardziej szczegółową budowę. Laski podzielić można ze względu na uchwyt, i tak wyróżnia się:

• laska z uchwytem prostym (uchwyt „T”)
• laska z uchwytem falistym (uchwyt „Derby”)
• laska z uchwytem gumowym (antypoślizgowym)
• laska z uchwytem w kształcie litery „U”

Kolejny podział lasek inwalidzkich obejmuje tworzywo z jakiego została wykonana oraz formę

• laska drewniana
• laska aluminiowa
• laska składana
• laska tzw. trójnóg
• laska tzw. czwórnóg
• laska chwytak
• do grupy lasek zaliczane są także kule łokciowe i pachowe

Podstawową kwestią przy doborze laski inwalidzkiej jest jej dopasowanie do pacjenta oraz komfort użytkowania. W związku z tym, iż laska inwalidzka często towarzyszy osobom przez wiele godzin w ciągu dnia, musi stanowić pewnego rodzaju wsparcie („trzecia kończyna dolna”), nie zaburzając prawidłowego poruszania się.

Reklama

Poruszanie się z pomocą laski inwalidzkiej – jak chodzić w sposób prawidłowy

Poruszanie się z wykorzystaniem laski inwalidzkiej ma za zadanie umożliwić poruszanie się w sposób prawidłowy, bezpieczny i często zmniejszający dolegliwości bólowe. Ale żeby spełnić tę rolę, należy pamiętać – laska inwalidzka powinna znajdować się w ręce przeciwnej do kończyny dolnej dotkniętej chorobą. Trzymanie laski po przeciwnej stronie umożliwia poruszanie się chodem dwutaktowym, polegającym na przesunięcie kończyny dolnej „chorej” jednocześnie z laską i następnie dostawienie kończyny dolnej „zdrowej”. W zależności jaką rolę spełniać ma laska inwalidzka w trakcie chodu (odciążenie kończyny dolnej, wspomaganie równowagi) inaczej przenoszone jest obciążenie na laskę poprzez kończynę górną.

Chodzenie po schodach z laską inwalidzką wygląda w następujący sposób:

1. wchodzenie po schodach

• pierwszy krok wykonuje kończyna dolna „zdrowa”
• jeśli jest możliwość jedną kończyną górną należy chwycić za poręcz a laskę przełożyć do drugiej kończyny górnej
• drugi krok to dostawienie laski na stopień wyżej
• ostatni krok wykonuje kończyna dolna „chora”

2. schodzenie po schodach

• pierwszy krok to postawienie laski jednocześnie z kończyną dolną „chorą”
• drugą kończyną górną należy trzymać się poręczy
• ostatni krok to dostawienie kończyny dolnej „zdrowej”