Palec strzelający -przyczyny, objawy, leczenie

Kończyny górne ze względu na pełnione funkcję są narażone na różnego rodzaju dysfunkcje. Rozmaite choroby zwłaszcza dłoni zaburzają prawidłowe funkcjonowanie człowieka w życiu codziennym. Jedną z takich dolegliwości jest palec strzelający zwany również przeskakującym lub trzaskającym. Omawiane schorzenie w dużej mierze upośledza funkcje ruchowe dłoni. Powstaje przeważnie na skutek urazu np. długiego ucisku dłoni o twarde podłoże, co w konsekwencji czasu prowadzi do powstania stanu zapalnego i zakleszczenia się ścięgna. W schorzeniu tym dochodzi do dysfunkcji więzadła obrączkowego ścięgien mięśni zginaczy palca u ręki w okolicy stawu śródręczno – palcowego. Na skutek powyższego schorzenia ścięgno zwiększa swoją objętość i z trudem przechodzi przez zwężoną pochewkę. Na skutek takiego stanu rzeczy następuje dysproporcja w sile mięśniowej. Siła mięśni zginaczy jest większa od siły mięsni prostowników. Na skutek takiej sytuacji są duże trudności z wyprostowaniem palca. Omawiane schorzenie dotyczy przede wszystkim kciuka, palca środkowego lub wskazującego.

Jakie są przyczyny palca strzelajacego?

Przyczyny palca przeskakującego na chwilę obecna nie są do końca znane i wyjaśnione. Nie mniej przypuszcza się, że największy wpływ na rozwój omawianego schorzenia mają liczne urazy oraz częste przeciążenia określonych mięśni zarówno prostowników jak i zginaczy. Najbardziej narażone są osoby wykonujące precyzyjne prace manualne przez długi czas. Namnożenie się różnorodnych powtarzających się ruchów prowadzi do powstania mikrourazów, które przeradzają się w omawiane schorzenie. Wiele badań naukowych udowodniło, iż nie tylko omawiane powyżej czynniki powodują powstanie choroby, a mianowicie na jej rozwój wpływają również inne przypadłości takie jak: cukrzyca, dna moczanowa, reumatoidalne zapalenie stawów (rzs). Przyczyną powstania jest również płeć, częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Może również ta dysfunkcja się pojawić u ludzi z zaburzeniami hormonalnymi np. u kobiet w ciąży.

Jakie są objawy palca trzaskajacego?

Do najczęstszych objawów palca przeskakującego zalicza się przede wszystkim:

• Silny, przewlekły ból podczas ruchów zwłaszcza zginania,
• Blokowanie się palca,
• Charakterystyczny trzask palca podczas ruchu,
• Wyczuwalny guzek podczas badania,
• Całkowite zablokowanie ruchów palca,
• Obrzęk palca,
• Zaczerwienienie skóry na skutek długotrwającego stanu zapalnego,
• Zwiększona tkliwość,
• Złe samopoczucie na skutek ograniczenia wykonywania ruchów precyzyjnych.

Jak zdiagnozować palec trzaskający?

Aby zdiagnozować omawiane schorzenie najczęściej wystarczy przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem oraz wykonać szczegółowe badanie przedmiotowe. Lekarz podczas diagnostyki zaleca pacjentowi pełne zgięcie palca, a następnie szybki jego wyprost co prowokuje nieprzyjemne i bolesne przeskakiwanie badanej struktury. Aby z cała pewnością wykluczyć inne schorzenia jak na przykład podwichnięcie stawu międzypaliczkowego zaleca się wykonanie badania ultrasonograficznego (usg) bądź zdjęcia rentgenowskiego (rtg), aby ocenić masywność zmian zwyrodnieniowych.

Reklama

Leczenie palca trzaskającego

We wczesnym stadium choroby przeważnie stosujemy leczenie zachowawcze. Lekaż zazwyczaj zaleca zmniejszenie ruchomości i założenie odpowiedniej ortezy odciążającej palec objęty procesem chorobowym. Musimy zdawać sobie sprawę, iż omawiane schorzenie samo nie przejdzie. Nieleczone powoduje ciągły wzrost określonych dolegliwości. Jeżeli omawiane działania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów stosujemy również farmakoterapię, która w dużej mierze polega na podawaniu pacjentowi leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Stosuje się również ostrzyknięcie sterydem pochewki ścięgna. W tej fazie leczenia jako formę wspomagająca stosujemy również rehabilitację. Zaleca się wykonywanie licznych zabiegów fizykoterapeutycznych (pole magnetyczne, laser, krioterapię miejscową) lub kinezyterapeutycznych(delikatne ćwiczenia bierne, czynno – bierne, ogólno usprawniające). Jeżeli powyższe leczenie nie przynosi zamierzonych rezultatów, wówczas stosujemy leczenie operacyjne. Stosuje się je wówczas gdy procesem chorobowym objęte jest kilka palców, występuje przewlekły stan zapalny utrzymujący się przez kilka miesięcy oraz występują różnego rodzaju choroby współistniejące takie jak dna moczanowa lub reumatoidalne zapalenie stawów.

Przeciwwskazania do zabiegu operacyjnego:

• Zmiany skórne,
• Stany zapalne tkanek miękkich,
• Infekcje uogólnione,
• Choroby ogólnoustrojowe takie jak: nadciśnienie tętnicze, zaburzenie rytmu serca, zaburzenia krzepnięcia krwi.

Przygotowanie do zabiegu operacyjnego powinno obejmować:

• Liczne specjalistyczne konsultacje medyczne (z chirurgiem ręki, anestezjologiem, lekarzem specjalistą leczącym choroby współistniejące, stomatologiem),
• Liczne badania laboratoryjne takie jak: OB, mocz, badanie krzepnięcia, poziom glukozy we krwi,
• Badania RTG klatki piersiowej i EKG serca,
• Informację jak postępować przed zabiegiem (być na czczo, nie palić papierosów, nie pić, nie zażywać niepotrzebnych leków).

 Leczenie operacyjne w zależności od zastosowanej techniki możemy podzielić na:

• Otwarte – metoda ta stosowana jest od bardzo dawna. Do zabiegu stosuje się znieczulenie polegające na blokadzie splotu ramiennego, wówczas znieczulona jest jedna kończyna dolna poddana operacji. Na rękę podczas zabiegu zakładana jest opaska uciskowa, aby zmniejszyć krwawienie i tym samym zwiększyć przejrzystość pola operacyjnego. Zabieg polega na przecięciu zmienionego chorobowo więzadła, co w perspektywie czasu powoduje swobodny i bezproblemowy ruch ścięgna w pochewce,
• Przezskórne – do zabiegu stosuje się znieczulenie miejscowe. Podczas operacji precyzyjnie wprowadza się igłę w okolicę zgrubień. Następnie oddziela się od siebie pochewkę i ścięgno, aż do momentu kiedy pod igłą nie będzie wyczuwalnej żadnej blokady lub ciasnoty.

Na chwilę obecną skutecznym sposobem leczenia palca strzelającego jest operacja. Jest to zazwyczaj nieskomplikowany zabieg obarczony niewielkim ryzykiem występowania powikłań. Stwierdza się, iż prawidłowy zabieg operacyjny wykonany zarówno metodą otwarta jak i przeskórną znosi wszystkie dolegliwości od 90 do 100%.

Reklama

Rehabilitacja palca strzelającego

Kompleksowa rehabilitacja jest bardzo ważnym elementem całościowego leczenia palca strzelającego. Jest ona podzielona na okresy uzależnione w dużej mierze od stopnia gojenia się miejsca operacyjnego.

I okres – czas trwania (1 – 14 dni)

Cele:

• Działanie przeciwbólowe,
• Działanie przeciwzapalne,
• Działanie przeciwobrzękowe.

Fizykoterapia – w tym okresie stosuje się przede wszystkim zabiegi wyciszające, tonujące określone dolegliwości związane z interwencją operacyjną. Zalicza się do nich przede wszystkim:

• Pole magnetyczne,
• Laseroterapie punktową,
• Krioterapię miejscową.

Kinezyterapia (leczenie ruchem) – w tym okresie stosuje się delikatne ćwiczenia zwiększające mobilność dłoni, nadgarstka oraz operowanych stawów. Stosuje się w tym celu przede wszystkim zabiegi takie jak:

• Ćwiczenia czynne stawu nadgarstkowego,
• Ćwiczenia oporowe stawu nadgarstkowego,
• Ćwiczenia ogólno usprawniające stawu nadgarstkowego,
• Ćwiczenia czynno – bierne dłoni (z uwzględnieniem wszystkich palców),
• Ćwiczenia bierne palca operowanego.

II okres – czas trwania (od 2 tygodni do 1 – 2 miesięcy)

Cele:

• Zwiększenie mobilności (całej dłoni),
• Zwiększenie zakresu ruchu,
• Wzmocnienie mięśni.

Fizykoterapia – w tym okresie w zależności od stanu operowanego miejsca i wskazań lekarskich można stosować zabiegi o działaniu przeciwbólowy, przeciwzapalnym. Stosuje się również zabiegi mające działanie wzmacniające osłabione mięśnie.

Zalicza się do nich:

• Krioterapie miejscową,
• Laseroterapie punktową,
• Jonoforezę (z substancji przeciwbólowej i przeciwzapalnej),
• Fonoforezę (z substancji przeciwbólowej i przeciwzapalnej),
• Prądy interferencyjne,
• Elektrostymulację mięśni (całej dłoni).

Kinezyterapia (leczenie ruchem) – w tym okresie wykonuje się zabiegi mające za zadanie zwiększenie zakresu ruchu, wzmocnienie mięśni oraz rozluźnienie blizny pooperacyjnej.

Zalicza się do nich przede wszystkim:

• Ćwiczenia czynno – bierne operowanego stawu,
• Ćwiczenia czynne stawu nadgarstkowego,
• Ćwiczenia oporowe całej dłoni,
• Ćwiczenia ogólnousprawniajace całej dłoni,
• Terapię manualną operowanego palca,
• Mobilizację blizny pooperacyjnej.

Po przeprowadzonej właściwej rehabilitacji pacjent bez większych problemów może wrócić do prawidłowego  funkcjonowania. W razie wystąpienia jakichkolwiek powikłań lub niepokojących objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem operującym, w celu rozwiania wszystkich wątpliwości.

Reklama

Profilaktyka

W dzisiejszej wysoko rozwiniętej cywilizacji oraz pędzie codziennego życia kluczowe jest dostosowanie się do podstawowych zasad profilaktycznych. Prawidłowe funkcjonowanie kończyny górnej ze szczególnym uwzględnieniem dłoni, odgrywa bardzo ważna rolę w wykonywaniu czynności dnia codziennego. Cała dłoń jak i poszczególne palce odgrywają kluczową funkcję szczególnie w czynnościach precyzyjnych lub chwytnych. Dlatego unikanie różnorodnych mikrourazów, które na przestrzeni czasu przeradzają się w poważne schorzenia odgrywają kluczową rolę w szeroko pojętym procesie profilaktycznym. Warto także zadbać o odpowiedni stan kostny dłoni oraz właściwą siłę mięśniową całej kończyny górnej. Szybkie reagowanie na wystąpienie pierwszych objawów danego schorzenia jest gwarantem szybkiego wyzdrowienia i zmniejszenia w przyszłości określonych dysfunkcji dłoni.

Autor: dr n. med. Kamil Klupiński,
fizjoterapeuta sportowy, kierownik poradni rehabilitacyjnej