Dyskopatia kręgosłupa – przyczyny, objawy, leczenie

Dyskopatia jest to bardzo rozległe pojęcie obejmujące schorzenia w obrębie krążka miedzykręgowego tzw. dysku, począwszy od niewielkich zmian związanych z jego zużyciem, po zmiany strukturalne. W obydwóch przypadkach występujące dolegliwości przyczyniają się do znacznego pogorszenia jakości życia i wymagają interwencji specjalisty.

Anatomia i funkcja krążka międzykręgowego

Kręgosłup składa się z dwóch rodzajów struktur ułożonych naprzemiennie: kręgów i krążków międzykręgowych. Kręgi to twarde elementy kostne, które budują kanał kręgowy, natomiast krążki międzykręgowe to zbudowane z tkanki łącznej miękkie struktury, które pełnią funkcję amortyzującą i zapewniającą ruchomość kręgosłupa. W skład ich budowy wchodzą: pierścień włóknisty oraz otoczone przez niego i położone centralnie jądro miażdżyste. [1]

Jak powstaje dyskopatia?

Z biegiem czasu, a także pod wpływem nadwyrężania kręgosłupa czy predyspozycji osobistych, dysk ulega osłabieniu. Zmniejsza się jego uwodnienie i sprężystość, a zwłaszcza osłabia się wytrzymałość pierścienia włóknistego. Nadmierne obciążanie kręgosłupa powoduje wzrost ciśnienia w obrębie dysku i napieranie jądra miażdżystego na dysk, który nie wytrzymuje i osłabiony ulega stopniowym pęknięciom. Z tego powodu wyróżnia się cztery rodzaje uszkodzenia dysków:

1. Wewnętrzne uszkodzenie dysku.
2. Protruzja, czyli przepuklina dysku.
3. Ekstruzja, czyli uszkodzenie pierścienia włóknistego i uwolnienie zawartości dysku.
4. Sekwestracja, czyli całkowite rozkawałkowanie dysku.[2]

Charakterystyka objawów w dyskopatii

Najczęstszym rodzajem dyskopatii jest przepuklina krążka międzykręgowego, poprzez którą jądro miażdżyste wpukla się do kanału kręgowego. Kanał kręgowy to ściśle ograniczona przestrzeń, w której zlokalizowany jest rdzeń kręgowy oraz korzenie nerwów. Przepuklina jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, dokonując się pod ciśnieniem w kierunku kanału kręgowego, powoduje ucisk rdzenia kręgowego i korzeni rdzeniowych. Najczęściej występuje ona w odcinku lędźwiowym oraz w odcinku szyjnym, dając znaczne dolegliwości bólowe. Kolejnym objawem jest promieniowanie bólu do kończyn dolnych (biodra, kolana, łydki lub stopy), mrowienie i drętwienie oraz zwiększone napięcie mięśni przykręgosłupowych, co znacznie ogranicza ruchomość kręgosłupa. Dalsza progresja obejmuje zaburzenia czucia kończyn dolnych, osłabienie mięśni i niedowład nerwów kończyny dolnej, z których najczęstszym jest niedowład i porażenie nerwu strzałkowego, co może objawiać się w postaci opadnięcia stopy. Z kolei zaawansowana dyskopatia może powodować zaburzenia zwieraczy pęcherza moczowego czy odbytu, a co za tym idzie upośledzenie mikcji, defekacji oraz potencji. Objawy dyskopatii mogą stopniowo narastać, ale mogą też wystąpić nagle i być spowodowane wypadnięciem jądra miażdżystego do kanału kręgowego, czego oznaką będzie silny ból wywołany uciskiem na korzenie nerwów np. rwa kulszowa.[3]

Jak leczyć dyskopatię?

W początkowych etapach, na których nie doszło do przerwania pierścienia włóknistego, dyskopatia często jest leczona jedynie objawowo, bez diagnostyki obrazowej. Podstawowe znaczenie ma tutaj farmakoterapia przy użyciu leków z grupy NLPZ w postaci tabletek lub maści np. https://diprilif.pl/, które mają właściwości przeciwbólowe i hamujące proces zapalny, oraz leków zmniejszających napięcie mięśniowe. Dużą rolę odgrywają tutaj również metody z zakresu fizjoterapii np. metoda McKenziego, które uczą prawidłowych nawyków ruchowych oraz umożliwiają stopniowe usprawnienie chorego. Dopiero gdy powyższe metody okazują się nieskuteczne, sięga się po leczenie operacyjne, które polega na usunięciu zdegenerowanej części dysku i zastąpienie go protezą.[4]

Bibliografia:

[1] Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Adam Bochenek, prof. Michał Reicher, Tom I, Wydanie IV

[2] Bernard Baker, Peter Reisky, Bóle i choroby kręgosłupa, Amber, Warszawa, 2002

[3] Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja pod redakcją Jacka Kruczyńskiego i Andrzeja Szulca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015

[4] Wojciech Pietraszko, Bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, Neurologia- Medycyna Praktyczna, 2017